Skrivstovufólk við sergrein í búskapi (EUX)

Danskt heiti: Kontor, speciale økonomi (EUX)

Útbúgvingarlongd: 4 ár 

Skúlagongd: Danmark. Høvuðsskeiðið er 9-11 vikur, býtt upp í styttri skúlaskeið, í minsta lagið 2 skúlaskeið
Útbúgvingarlongd við búskaparbreyt: 2 ár
Útbúgvingarlongd við øðrum miðnámi enn búskaparbreyt: 2 ár og 5 vikur online-skeið
Útbúgvingarlongd við FHS: Vend tær til Yrkisdepilin fyri nærri kunning
Útbúgvingarlongd við 9. flokki: 4 ár, íroknað grundskeið og 40 vikur skúlagongd í Danmark á tilsamans 2 ár (EUX). Um tú ynskir at taka skúlagongdina í Føroyum, vend tær til Yrkisdepilin fyri nærri kunning
Eftir lokna útbúgving: Lærubræv

Útbúgvingin er ein skrivstovuútbúgving við sergrein innan búskap. Skúlagongdin til hesa útbúgvingina er í Danmark, har hon er skipað sum ein EUX-útbúgving, ið er samansett av einari miðnámsútbúgving og einari yrkisútbúgving.

Við sergrein innan búskap lærir tú at seta upp roknskapir og gera fíggjarætlanir. Tú lærir t.d. at bóka inntøkur, útreiðslur og lønir í einari fyritøku og fíggjarstýring í virkjum.

Ein skrivstovuútbúgving gevur tær grundleggjandi vitan um fyrisiting og búskap. Tú lærir um samband við kundan og tænastu, hvussu tú arbeiðir við tekstviðgerð, dátugrunnum, rokniarki og øðrum kt-skipanum.

UM ÚTBÚGVINGINA

Bygnaður av útbúgving

Av tí at skúlagongdin til útbúgvingina er í Danmark, er hon lýst í donskum lógarverki. Nær skúlaskeiðini liggja heilt neyvt, fæst at vita, tá tú ert tilmeldað/ur danska skúlan. Vísingin av býtinum ímillum skúla og læru niðanfyri er tí einans eitt dømi uppá, hvussu tú skiftir ímillum skúlagongd og læru.

Í læru

EUX/Miðnám

Í skúla

Í skúla

Í skúla

Yrkisroynd

Hvat er ein yrkisútbúgving?

Yrkisútbúgvingar er skiftisútbúgvingar, har tú skiftir ímillum at vera í læru/arbeiða á einum arbeiðsplássi og at ganga í skúla.

Yrkisútbúgvingar fáast við at lærusáttmáli verður gjørdur ímillum ein arbeiðsgevara í yrkinum og ein, sum ynskir at gerast lærlingur.

Ymisk viðurskiftir eru, sum partarnir eiga at kunna seg um, áðrenn lærusáttmáli verður undirskrivaður.

Niðanfyri er stutt kunning um ymisk viðurskiftir ísv. at lærusáttmáli verður undirskrivaður og ynskir tú meiri vitan, ber til at lesa aðrastaðni á heimasíðuni ella at lesa námsskipanina, sum er viðfest niðast.

Áðrenn sáttmálin verður undirskrivaður

Ymisk viðurskiftir eru, sum partarnir eiga at gera sær greitt, áðrenn sáttmálin verður undirskrivaður.

Lærlingurin eigur at vita, hvat hann skal læra ígjøgnum lærutíðina, hvussu long lærutíðin er, hvar skúlagongdin er, hvønn sáttmála/fakfelag yrkið hoyrir til, hvør lønin er og um sáttmálin inniheldur rætt til løn undir sjúku ella um lærlingurin skal søkja um sjúkradagpening undir sjúku.

Lærumeistarin skal hava læruplássgóðkenning áðrenn hann kann taka lærling. Harafturat eigur lærumeistarin at kunna seg um lærumálini og tryggja sær, at fyritøkan fær lært lærlingin tað, sum er kravt. Lærumeistarin skal eisini tryggja sær, at faklært fólk er til at taka sær av lærlinginum.

Áðrenn tú skrivar undir sáttmála, er umráðandi at hava í huga, um tú hevur:

  • Ert tænastusinnað/ur og tosar væl við kundar
  • Dugir væl at orða teg
  • Dugir væl fremmandamál
  • Ert nærlagd/ur
  • Dugir at brúka KT-amboð
  • Dugir væl tøl og hvussu fyritøkur virka
  • Ert tilreiðar at arbeiða nógv við teldu
  • Hevur hug framhaldandi at menna vitan tína
  • Dugir at arbeiða sjálvstøðugt og saman við øðrum
Hvussu gerist eg skrivstovufólk innan búskap?

Tað eru tvær inngongdir til eina útbúgving sum skrivstovufólk. Tú kanst 

  • gera sáttmála við arbeiðsgevara
  • søkja inn á skúla

Til ber at taka miðnámsútbúgving (gymnasiala útbúgving) uttan sáttmála, men eftir tað slepst ikki víðari í útbúgvingini uttan at gera sáttmála við arbeiðsgevara. Sí upplýsingar um longd á útbúgving ovast á hesari síðuni, um tú hevur eina gymnasiala útbúgving, áðrenn læran byrjar.

 

Inngongd við sáttmála:

Ynskir tú at gera sáttmála beinan vegin, heitir tú á arbeiðsgevara í yrkinum, um at gera sáttmála tykkara millum. Tá bindur tú teg til setanina/arbeiðsgevaran til útbúgvingin er liðug eftir treytunum í sáttmálanum, sum td. at tú arbeiðir 8-16 hvønn dag og annars livir upp til skildurnar í sáttmálanum.

Arbeiðsgevarin hinvegin, bindur seg til at læra teg alt tað fakliga, ið er kravt í lógarverkinum, so at tú hevur nomið tær førleikamálini, sum eru lýst í útbúgvingarkunngerðini og verður før/ur fyri at standa útbúgvingina og yrkisroyndina.

Gerst tú sáttmála við lærumeistara beinan vegin, byrjar tú oftast í læru, til skúlin, har tú skalt taka skúlagongdina, kallar teg inn á eitt skúlaskeið. Nógvir lærumeistarar ynskja, at tú hevur tikið part av skúlagongdini áðrenn tú byrjar í læru.

 

Inngongd uttan sáttmála:

Til ber at fara undir eina yrkisútbúgving beinleiðis eftir 9. flokk. Tú kanst byrja uppá eina yrkisútbúgving við at søkja inn á miðnám á einum av miðnámsskúlunum.

Søkir tú beinleiðis inn á skúla uttan lærusáttmála, skal søkjast innan umsóknarfreistina hjá skúlunum. Vanliga liggur freistin um hálvan mars. Skúlarnir gera á hvørjum ári vart við, tá klárt er at søkja.

Útbúgvingarnar á miðnámsskúlunum byrja vanliga í august á hvørjum ári.

Tá tú hevur tikið EUX-partin av útbúgvingini, slepst ikki víðari, uttan at tú gerst lærusáttmála við eitt arbeiðspláss.

Hvat læri eg?

Skúlagongdin, ið hoyrir til útbúgvingina er í Danmark. Tað merkir, at alt lógarverkið, ið lýsir, hvat útbúgvingin inniheldur, er gjørd av donskum myndugleikum.

Hevur tú hug at lesa meira um útbúgvingina, ber til at leita sær meira vitan við at vitja www.ug.dk og leita eftir "Kontoruddannelse med specialer" ella við at trýsta á leinkjuna ovarliga til høgru.

Royndartíð 6 mánaðar

Lærusáttmálin partarnir undirskriva sína millum, er galdandi til lærlingurin hevur staðið sveinaroyndina og fyri at ógilda sáttmálan krevst, at báðir partar skriva undir. Tó er ein royndartíð á 6 mánaðar ásett, har báðir partar kunnu siga sáttmálan upp, eisini hóast teir ikki eru samdir um avgerðina.

Royndartíðin á 6 mánaðir er einans galdandi fyri tíðina á arbeiðsplássinum. Tað merkir, at er skúlagongd partur av teimum fyrstu 6 mánaðunum, verður hendan tíðin løgd afturat royndartíðini á 6 mánaðir.

Hetta er ásett fyri at geva pørtunum umhugsunartíð. Eftir at lærlingurin hevur verið á læruplássinum í 6 mánaðir, hevur hvørgin parturin møguleika fyri at siga sáttmálan upp, uttan so at sáttmálin verður álvarsliga misrøktur av øðrum partinum. Tó hava partarnir møguleika fyri at siga sáttmálan upp, um teir eru samdir um avgerðina og báðir undirskriva uppsøgnina.

Skal sáttmálin sigast upp, verður hetta gjørt við at útfylla oyðublaðið "Umsókn um broyting í lærusáttmála" og senda Yrkisdeplinum.

Lærutíðin

Tað er umráðandi, at lærusáttmálin verður sendur Yrkisdeplinum beint sum hann er undirskrivaður, tí læran kann í fyrsta lagi byrja frá tí degi, Yrkisdepilin hevur móttikið sáttmálan. Hetta er einans galdandi, um sáttmálin er rætt útfyltur frá byrjan og allir neyðugir upplýsingar fylgja við sáttmálanum.

Er sáttmálin ikki rætt útfyltur ella mangla upplýsingar ella skjalprógv, ið hoyra til sáttmálan, er sáttmálin ikki endaliga góðkendur, fyrr enn Yrkisdepilin hevur móttikið øll skjalprógv. Heitir Yrkisdepilin á partarnar um at broyta ella rætta í sáttmálanum, ella at senda nýggj skjalprógv, skal hetta gerast beinan vegin. Verður hetta ikki gjørt beinan vegin kann tað hava við sær, at sáttmálin ikki verður roknaður sum góðkendur, fyrr enn frá tí løtu, at Yrkisdepilin hevur móttikið manglandi upplýsingarnar.

Tá sáttmálin er góðkendur, verður hann sendur lærlingi og lærumeistara aftur. Er talan  um lærling undir 18 ár, verður sáttmálin eisini sendur verjanum.

Lærutíðin er ymisk fyri hvørja útbúgving og avhongur av, um tú hevur aðra útbúgving, ið hevur partvíst samanfallandi lærdóm við útbúgvingina tú fert undir. Handverksútbúgvingarnar eru tær flestu so mikið sermerktar, at lærutíðin ikki broytist nógv, uttan so at tú hevur tikið skúlaskeiðini til útbúgvingina, áðrenn læran byrjar ella hevur arbeitt nógv ár innanfyri yrkið, sum tú fert í læru í. Eitt nú verður lærutíðin ikki stytt, hóast tú hevur eina miðnámsútbúgving, men tú sleppur undan at taka somu skúlafakini umaftur, um tú hevur tey frammanundan.

Hevur tú arbeitt innan yrkið í nógv ár við viðkomandi uppgávum, kann søkjast um stytting í lærusáttmálanum. Fyri at fáa játtað stytting, skal skjalprógv fylgja við, har lýst verður:

  • Byrjunar- og endadato fyri setan
  • Tímar pr viku
  • Stutt lýsing av teimum uppgávum, sum tú hevur arbeitt við
  • Skjalið skal vera undirskriva av arbeiðsgevaranum, har tú hevur arbeitt

Lærutíðin, ið er ásett í sáttmálanum, fevnir um læruna á arbeiðsplássinum, skúlagongd og feriu.

Í ávísum førum ber til at leingja sáttmálan. Les meira um hetta á síðunum "Til lærlingar" ella "Til lærupláss". 

Skúlagongdin

Av tí at skúlagongdin er í Danmark, er hon lýst í donskum lógarverki. Fyri neyvari upplýsningar sí www.ug.dk og leita eftir "Kontoruddannelsen", ella sí leinkju í høgra bredda.

Hevur lærlingurin lokið aðrar miðnámsútbúgvingar frammanundan, ber til at fáa stytting:

  • Miðnámsútbúgving við búskaparbreyt: lærutíðin er 2 ár og høvuðsskeiðið á 12 vikur verður tikið ígjøgnum lærutíðina
  • Onnur miðnámsútbúgving: lærutíðin er 2 ár og 5 vikur, har lærlingurin, umframt 12 skúlavikurnar á høvuðsskeiðnum, skal taka tvey merkantil fak og eitt yrkisrættað fak. Fakini ið mangla, kunnu takast sum eitt 5 vikur intensivt online skeið, sum skal takast innan fyri 3 teir fyrstu mánaðirnar av lærutíðini. Tey tvey fakini eru Virkisbúskapur C og Kunningartøkni C, umframt yrkisrættaða fakið. 5-vikur skeiðið er fulltíðar lesnaður, og tá er lærlingurin frítikin frá arbeiði. Ikki allir skúlar bjóða online-skeiðið til føroyingar, men tað ber til at taka online-skeiðið á øðrum skúla, t.d. EUC Nordvestsjælland, www.euconline.dk, sum byrjar fjarundirvísing nærum hvørja viku
  • FHS: vend tær til Yrkisdepilin fyri nærri kunning

Nær skúlaskeiðini liggja heilt neyvt fæst at vita, tá lærlingurin er tilmeldað/ur danska skúlan.

Ert tú 25+

Donsku skúlarnir kunnu gera eina førleikameting (realkompetencevurdering, stytt RKV) av lærlingum, og um skúlin metir, at lærutíðin skal styttast, kanst tú senda eina umsókn um stytting til Yrkisdepilin/Yrkisnevndina.

Royn amboðið her, sum kann geva tær eina ábending um, hvussu nógva stytting tú kanst fáa. 

GG: Amboðið er vegleiðandi, og í síðsta enda er tað Yrkisdepilin, sum ásetur lærutíðina.

Donsk skúlagongd - hvar búgvi eg?

Allir danskir yrkisskúlar hava eitt skúlaheim, har føroyskir lærlingar kunnu búgva, tá teir fara til Danmarkar í skúla.

Í tilmeldingarblaðnum til danskan yrkisskúla, kann læruplássið søkja um pláss á skúlaheimi.

Løn undir útbúgvingini

Lærlingar fáa fasta løn ígjøgnum lærutíðina, bæði tá teir eru til arbeiðis og tá teir eru í skúla. Lærlingar eru fevndir av sáttmála ímillum arbeiðsgevara og fakfeløg, sum eru partar á arbeiðsmarknaðinum. Minstalønin, sum lærlingur kann lønast eftir, er ásett í sáttmálanum ella lønartalvuni, sum hoyrir til sáttmálan.

Lærumeistarin fær endurrindað part av lønini, sum lærlingurin fær, tá hann er í skúla, við at søkja Yrkisdepilin um endurgjald. Umframt hetta, kann lærumeistarin søkja um at fáa endurrinda ferðaendurgjald, tá næmingur ferðast til Danmarkar á skúla.

Partarnir hava altíð møguleika at áseta hægri løn. Tá skal hetta eyðmerkjast í sáttmálanum. Endurgjaldið, ið lærumeistarin kann søkja Yrkisdepilin um at fáa endurrindað ígjøgnum lærutíðina, verður roknað av lærlingalønini og ikki av faktisku lønini, ið arbeiðsgevari rindar.

Søgulig gongd

Útbúgvingin í Danmark varð fyri nøkrum árum síðan gjørd um, soleiðis at útbúgvingin nú er ein tvungin EUX, sum er ein útbúgving, ið bæði er ein gymnasial útbúgving og ein yrkisútbúgving í einum.

Tí er ymiskt, hvat tú hevur atgongd til av víðari lestri, alt eftir, um tú hevur eina útbúgving eftir gomlu ella nýggju kunngerðini fyri útbúgvingina.

Ert tú liðugt útbúgvin innan hesa útbúgvingina og ynskir at fara undir víðari útbúgving, ert tú væl komin at venda tær til Vegleiðingarstovuna: www.vegleiding.fo

Framtíðar møguleikar

Eftir lokna útbúgving kanst tú arbeiða sum skrivstovufólk innan fleiri ymsar yrkisgreinar, treyta av valdu sergrein.

Eftir lokna útbúgving kanst tú arbeiða sum skrivstovufólk innan fleiri ymsar yrkisgreinar, treyta av valdu sergrein.

Yrkisútbúgvingin gevur eisini beinleiðis atgongd til víðari lestur á hægri nám. Talan er um fulltíðarlestur ella parttíðar lestur. Les meira á Glasir, sí her

Ynskir tú at vita meira neyvt, hvørji krøvini til víðari lestur eru, kanst tú seta teg í samband við Vegleiðingarstovuna, www.vegleiðingarstovan.fo, ein av vegleiðarunum á miðnámsskúlunum ella skúlan tú umhugsar at søkja inn á, fyri at fáa neyvt svar.

Hagtøl

Verður uppdaterað sjálvvirkandi vikuliga

LÆRUPLÁSS

Hvar kann eg søkja lærupláss?

Her er listi yvir lærupláss, sum í løtuni hava – ella hava havt - lærlingar í læru innan yrkið. Virkir og stovnar, sum ynskja at taka lærlingar í læru, skulu søkja um at fáa eina læruplássgóðkenning innan tey yrki, sum læruplássið kann bjóða.